Bệnh xương khớp là một căn bệnh phổ biến trên thế giới và đang có xu hướng trẻ hóa. Theo Tổ chức Y tế Thế giới (WHO), có khoảng 1,5 tỷ người trên toàn cầu bị ảnh hưởng bởi các bệnh về xương khớp, trong đó phần lớn là người cao tuổi. Bệnh xương khớp gây ra nhiều triệu chứng khó chịu như đau nhức, sưng tấy, cứng khớp, hạn chế vận động... Nếu không được chữa trị đúng cách và kịp thời. Bệnh có thể dẫn đến những biến chứng nghiêm trọng, thậm chí làm mất khả năng lao động và sinh hoạt của người bệnh.
Vậy nguyên nhân nào gây ra các bệnh về xương và khớp? Có những dạng bệnh xương khớp nào? Cách phòng ngừa và điều trị bệnh xương khớp hiệu quả ra sao? Hãy cùng Fulife tìm hiểu qua bài viết sau đây.
Nguyên nhân nào gây ra các bệnh xương khớp
Có rất nhiều nguyên nhân có thể gây ra các bệnh về xương khớp, tùy thuộc vào từng loại bệnh cụ thể. Tuy nhiên, có một số nguyên nhân chung mà hầu hết các bệnh xương khớp đều có liên quan, đó là:
- Tuổi tác: Đây là nguyên nhân phổ biến nhất gây ra bệnh xương khớp. Khi tuổi càng cao, cơ thể sẽ càng bị lão hóa. Kéo theo đó là sự thoái hóa của những cơ quan trong cơ thể và hệ thống cơ xương khớp cũng không phải ngoại lệ. Lượng máu, dịch nhầy nuôi khớp dần ít đi, khiến xương khớp bị bào mòn và yếu. Sụn khớp mòn, vỡ hoặc viêm nhiễm, gây ra các triệu chứng của viêm khớp hay thoái hóa khớp. Xương bị mỏng và yếu dần, dễ bị tổn thương và gãy, gây ra loãng xương hay giòn xương.
Nguyên nhân về tuổi tác
- Chế độ dinh dưỡng: Người bệnh ăn uống thiếu chất, dẫn đến thiếu hụt canxi và dinh dưỡng để nuôi xương khớp. Canxi là một trong những khoáng chất quan trọng cho sự phát triển và duy trì của xương. Thiếu canxi sẽ làm cho xương yếu đi, dễ gãy và loãng. Ngoài canxi, cơ thể còn cần vitamin D để giúp hấp thu canxi tốt hơn. Vitamin D có thể được tổng hợp từ ánh nắng mặt trời hoặc được cung cấp từ thực phẩm như cá hồi, trứng, sữa... Ngoài ra, cơ thể còn cần các vitamin và khoáng chất khác như vitamin C, K, magiê, kẽm... để bảo vệ và tăng cường sức khỏe xương khớp.
- Vận động: Những người làm công việc nặng nhọc, hoặc tập thể thao quá sức tạo áp lực và gây nên tổn thương cho xương khớp. Ngược lại, những người ít vận động, lười biếng hoặc ngồi nhiều cũng dễ bị bệnh xương khớp. Do vận động ít sẽ làm cho cơ bắp yếu đi, không đủ sức để hỗ trợ xương khớp. Hơn nữa, vận động ít cũng làm giảm lượng máu lưu thông đến các khớp, khiến cho dịch nhầy không được sản sinh đủ, gây khô khớp và đau nhức.
- Bẩm sinh: Nhiều người sinh ra đã có cấu tạo về dây chằng khá lỏng lẻo, trục khớp thì không cân xứng... Điều này làm cho xương khớp không được ổn định và dễ bị tổn thương khi cử động. Ngoài ra, một số người có di truyền bệnh xương khớp từ cha mẹ hoặc ông bà, khiến cho họ dễ mắc bệnh hơn người bình thường.
- Giới tính: Theo thống kê, tỷ lệ nữ giới mắc bệnh xương khớp thường cao hơn nam giới. Nguyên nhân là do nữ giới có nhiều biến động nội tiết tố trong quá trình sinh sản, mang thai và mãn kinh. Ngoài ra, nữ giới còn có thói quen đi giày cao gót hay mang túi xách quá nặng, gây áp lực lên các khớp gối, vai và cổ.
- Rối loạn chuyển hóa: Thiếu máu ở cột sống, rối loạn về tuần hoàn hoặc sự kéo giãn dây thần kinh một cách quá mức gây rối loạn chức năng của các dây thần kinh, khiến gân và cơ co rút, đau cục bộ. Ngoài ra, một số rối loạn chuyển hóa như tiểu đường, gout... cũng có thể gây ra những bệnh xương khớp.
Những loại bệnh xương khớp phổ biến nhất
Bệnh xương khớp bao gồm trên 200 loại bệnh khác nhau. Các bệnh về cơ xương khớp phổ biến thường gặp là:
- Viêm khớp: Là tình trạng sụn khớp bị mòn, bị vỡ hoặc bị viêm nhiễm. Bệnh thường xảy ra ở háng, khớp gối, ngón tay, cổ tay,... Khi viêm khớp, người bệnh sẽ có các triệu chứng như: Đau nhức ở các khớp hay cử động như khớp bàn tay, khớp đầu gối, khớp vai...; Sưng tấy ở các vùng có khớp; Phát ra tiếng kêu khi vận động; Cứng khớp; Hạn chế vận động...
- Thoái hóa khớp: Là hiện tượng tổn thương, lão hóa, bào mòn sụn khớp hoặc sụn cột sống. Lượng dịch nhầy ít đi, không còn đủ để bôi trơn khớp, dẫn đến sự cứng khớp, đau nhức và hạn chế vận động. Đây là vấn đề đặc biệt quan trọng đối với người trẻ, khi thường nằm ngoài dự đoán về tuổi tác.
- Gout: Là bệnh viêm khớp do tăng nồng độ axit uric trong máu, gây kết tủa ở các khớp, đặc biệt là khớp ngón chân cái. Bệnh gây ra các triệu chứng như: Đau nhói, sưng đỏ, nóng rát ở khớp bị ảnh hưởng; Khó vận động; Sốt nhẹ; Tăng nguy cơ sỏi thận...
- Viêm khớp dạng thấp: Là bệnh viêm khớp mạn tính, ảnh hưởng đến nhiều khớp cùng một lúc. Bệnh gây ra các triệu chứng như: Đau nhức, sưng tấy, cứng khớp vào buổi sáng; Khó vận động; Mất cân bằng; Biến dạng khớp; Tổn thương các cơ quan nội tạng...
- Loãng xương: Là bệnh giảm mật độ xương, làm xương trở nên yếu và dễ gãy. Bệnh thường xảy ra ở phụ nữ sau mãn kinh hoặc người già. Bệnh gây ra các triệu chứng như: Đau lưng; Cao thấp không đều; Gãy xương dễ dàng; Bị cong lưng...
Cách phòng ngừa và điều trị bệnh về xương khớp hiệu quả
Để phòng ngừa và điều trị bệnh xương khớp hiệu quả, bạn cần chú ý đến những yếu tố sau:
- Chế độ dinh dưỡng: Bạn nên ăn đủ chất dinh dưỡng cần thiết cho sức khỏe xương khớp, như canxi, vitamin D, protein, omega-3... Bạn nên hạn chế ăn các thực phẩm gây viêm như đường, chất béo động vật, rượu bia... Bạn nên duy trì cân nặng lý tưởng để giảm áp lực lên các khớp.
- Vận động thường xuyên: Bạn nên tập luyện các bài tập nhẹ nhàng, phù hợp với tình trạng sức khỏe của mình, để giúp cải thiện tuần hoàn máu, tăng cường sức bền và linh hoạt của các khớp. Bạn nên tránh các hoạt động quá sức hay gây chấn thương cho các khớp.
Tập thể dục giúp bạn bảo vệ sức khỏe xương khớp
- Sử dụng thuốc và phương pháp điều trị theo chỉ định của bác sĩ: Bạn nên tham khảo ý kiến của bác sĩ để được kê đơn thuốc và phương pháp điều trị phù hợp với loại và mức độ của bệnh xương khớp. Bạn nên tuân thủ theo hướng dẫn của bác sĩ về liều lượng và thời gian sử dụng thuốc. Bạn nên lựa chọn các phương pháp điều trị an toàn và hiệu quả như vật lý trị liệu, y học cổ truyền, liệu pháp sinh học...
Xem thêm: Bệnh xương khớp là gì? Tìm hiểu nguyên nhân và các triệu chứng của bệnh
Kết luận
Có nhiều nguyên nhân gây ra các bệnh về xương khớp như tuổi tác, di truyền, chế độ ăn uống, môi trường sống, tập luyện thể thao và các yếu tố khác. Các bệnh về xương khớp có thể ảnh hưởng đến chất lượng cuộc sống của người bệnh, gây đau nhức, sưng viêm, hạn chế vận động và biến dạng khớp. Do đó cần phòng ngừa và điều trị kịp thời các bệnh về xương khớp bằng cách duy trì chế độ ăn uống lành mạnh, tăng cường vận động hợp lý, bổ sung canxi và vitamin D,… Tránh các tác nhân gây viêm khớp và tham khảo ý kiến của bác sĩ khi có triệu chứng bất thường.
