Tiểu đường là một căn bệnh mãn tính, gần như không thể chữa khỏi hoàn toàn, nhưng có thể kiểm soát được nếu bạn tuân thủ đúng chế độ ăn uống, vận động và điều trị. Sống chung với tiểu đường không phải là điều dễ dàng, nhưng cũng không phải là cuộc chiến không có hy vọng. Bài viết này sẽ cung cấp những thông tin cơ bản về căn bệnh tiểu đường, cách phòng ngừa và điều trị bệnh, cũng như những lời khuyên hữu ích để bạn có thể sống khỏe mạnh và hạnh phúc với tiểu đường.
Tiểu đường là gì?

Tiểu đường là một bệnh lý nội tiết, xảy ra khi cơ thể không thể sản xuất hoặc sử dụng hiệu quả hormone insulin. Insulin là một chất giúp chuyển hóa glucose (đường) từ thức ăn thành năng lượng cho các tế bào. Khi cơ thể thiếu insulin hoặc không phản ứng tốt với insulin, glucose sẽ tích tụ trong máu, gây ra các biến đổi về mô, tạng và chức năng của cơ thể.
Các loại bệnh tiểu đường
Có 2 loại tiểu đường rất phổ biến đó là:
- Tiểu đường loại 1: Là loại tiểu đường do hệ miễn dịch tấn công và phá hủy những tế bào beta có trong tuyến tụy, làm giảm hoặc ngừng sản xuất insulin. Người bệnh cần phải tiêm insulin mỗi ngày để duy trì mức đường huyết ổn định. Tiểu đường loại 1 thường xuất hiện ở trẻ em và thanh thiếu niên, nhưng cũng có thể xảy ra ở người lớn.
- Tiểu đường loại 2: Là loại tiểu đường do cơ thể không sử dụng insulin hiệu quả, gọi là kháng insulin. Người bệnh có thể vẫn sản xuất được insulin, nhưng không đủ để kiểm soát mức đường huyết. Tiểu đường loại 2 thường liên quan đến các yếu tố nguy cơ như béo phì, thiếu vận động, tuổi tác, di truyền và một số bệnh lý khác. Tiểu đường loại 2 thường xuất hiện ở người trung niên và cao tuổi, nhưng cũng có thể xảy ra ở trẻ em và thanh thiếu niên.
Ngoài ra, còn một số loại bệnh tiểu đường khác là:
- Tiểu đường thai kỳ: Là loại tiểu đường chỉ xuất hiện ở phụ nữ mang thai, do sự thay đổi của các hormone trong giai đoạn này. Thông thường, tiểu đường thai kỳ sẽ biến mất sau khi sinh, nhưng có thể làm tăng nguy cơ mắc tiểu đường loại 2 sau này cho cả mẹ và con.
- Tiểu đường do di truyền: Là loại tiểu đường do các biến chứng gen gây ra, ảnh hưởng đến sự sản xuất hoặc hoạt động của insulin. Ví dụ như hội chứng MODY (maturity-onset diabetes of the young) hay hội chứng LADA (latent autoimmune diabetes of adults).
- Tiểu đường do bệnh lý khác: Là loại tiểu đường do một số bệnh lý hoặc tình trạng khác gây ra, như viêm tuyến tụy mãn tính, u tuyến tụy, bệnh Cushing, hội chứng tiết niệu đa niệu, sử dụng một số loại thuốc như corticoid, thiazide, ...
Các triệu chứng của tiểu đường
Tiểu đường là một bệnh lặng lẽ, có thể không có triệu chứng rõ ràng cho đến khi bệnh đã tiến triển nghiêm trọng. Tuy nhiên, một số triệu chứng thường gặp của tiểu đường là:
- Khát nước và có tình trạng tiểu tiện nhiều hơn bình thường
- Mệt mỏi và suy nhược
- Giảm cân bất thường
- Tăng cân bất thường
- Đói liên tục
- Khô miệng và nước tiểu có mùi ngọt
- Mắt mờ và kém thị lực
- Nổi mụn, vết thương lâu lành, nhiễm trùng da và niêm mạc
- Tê bì và đau nhức ở các chi
- Bị một số vấn đề về sinh lý ở cả nam giới và nữ giới
Nếu bạn có một hay nhiều các triệu chứng trên, bạn cần đi khám bác sĩ để được xét nghiệm đường huyết và chẩn đoán một cách chính xác.
Cách sống chung với tiểu đường
Tiểu đường là một bệnh mãn tính, không thể chữa khỏi hoàn toàn, nhưng có thể kiểm soát được nếu bạn tuân thủ đúng chế độ ăn uống, vận động và điều trị. Cách phòng ngừa và điều trị tiểu đường bao gồm:
- Chế độ ăn uống: Bạn nên ăn đủ chất, cân bằng dinh dưỡng, hạn chế các thực phẩm giàu calo, đường, tinh bột và chất béo. Bạn nên ăn nhiều rau xanh, trái cây tươi, ngũ cốc nguyên hạt, thịt nạc, cá và các loại hạt. Bạn nên ăn ít muối, gia vị, nước ngọt và các sản phẩm chế biến. Bạn nên ăn nhiều bữa nhỏ trong ngày, tránh nhịn ăn hoặc ăn quá no. Bạn nên theo dõi lượng carbohydrate trong bữa ăn để điều chỉnh liều lượng insulin hoặc thuốc hạ đường huyết.
- Vận động: Bạn nên tập thể dục ít nhất 30 phút mỗi ngày, ít nhất 5 ngày trong tuần. Bạn có thể chọn các hoạt động phù hợp với sức khỏe và sở thích của mình, như đi bộ, chạy bộ, đạp xe, bơi lội, nhảy dây, ... Bạn nên tăng cường hoạt động vật lý trong cuộc sống hàng ngày, như đi cầu thang thay vì đi thang máy, đi bộ thay vì đi xe máy, ... Bạn nên tránh ngồi lâu một chỗ hoặc nằm không. Vận động giúp bạn giảm cân, tăng cường sức khỏe.
- Điều trị: Bạn nên thực hiện điều trị theo chỉ định của bác sĩ, bao gồm sử dụng insulin hoặc thuốc hạ đường huyết, theo dõi chỉ số đường huyết, kiểm tra sức khỏe định kỳ và phòng ngừa các biến chứng của tiểu đường. Bạn nên tuân thủ lịch tiêm insulin hoặc uống thuốc đúng giờ, đúng liều lượng và không bỏ qua hoặc tự ý thay đổi liều lượng mà không có sự cho phép của bác sĩ. Bạn nên dùng máy đo đường huyết để kiểm tra mức đường trong máu thường xuyên, nhất là khi bạn cảm thấy khó chịu, mệt mỏi, khát nước, ... Bạn nên đi khám sức khỏe định kỳ để có thể phát hiện và điều trị kịp thời các biến chứng của tiểu đường, như tổn thương thần kinh, mắt, tim mạch, thận, ... Bạn nên chăm sóc da, răng miệng và các vết thương để tránh nhiễm trùng và viêm nhiễm.

- Tinh thần: Bạn nên duy trì tinh thần lạc quan, tích cực và vui vẻ khi sống với tiểu đường. Bạn nên tìm hiểu và cập nhật kiến thức về bệnh để có thể tự quản lý bệnh tốt hơn. Bạn nên tham gia các nhóm hỗ trợ cho người bệnh tiểu đường để chia sẻ kinh nghiệm và cảm xúc. Bạn nên tránh căng thẳng, lo lắng và trầm cảm, vì chúng có thể làm tăng mức đường trong máu. Bạn nên tìm kiếm sự giúp đỡ của gia đình, bạn bè và chuyên gia y tế khi bạn gặp khó khăn trong việc kiểm soát bệnh.
Xem thêm: Hướng dẫn cách phân biệt đái tháo đường Type 1 và Type 2
Kết luận
Sống chung với tiểu đường là một thách thức lớn đối với nhiều người. Tuy nhiên, bằng cách tuân thủ các nguyên tắc dinh dưỡng, tập thể dục, kiểm soát đường huyết và sử dụng thuốc theo chỉ định của bác sĩ, người bệnh có thể giảm thiểu các biến chứng và duy trì chất lượng cuộc sống. Sống chung với tiểu đường không có nghĩa là từ bỏ những niềm vui và ước mơ của mình, mà là biết cách quản lý bệnh tốt hơn và chăm sóc bản thân một cách khoa học.